Irak Türkmenleri veya Irak Türkleri, Irak'ın kuzey bölgelerinde yaşayan ve genellikle Türkçe konuşan etnik gruptur.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti'nden ayrılmış, Irak adı ile kurulan devletin vatandaşları olarak varlıklarını sürdüren Türklerden, uzun yıllar "Türkler" diye söz edilmiştir. Mustafa Kemal Harbiye Mektebi öğrencisiyken "Bayat Türkleri" demiştir.
Ancak Lozan Konferansı sıralarında İngiliz heyeti "Türkmenler" olarak ifade etmişlerdir.Buna karşılık olarak Türk delegesi başkanı İsmet İnönü Türkmen ile Türk'ün eş anlamlı oluğu ve Türkiye Türkleri'nin de Türkmen olduklarını savunmuştur
1923 Lozan ve 1926 Ankara antlaşmalarında "Musul Türkleri" denilmiştir.
1959 yılında Abdülkerim Kasım'ın yönetimi ele geçirdikten sonra Irak'ta yaşayan Türkler'e "Türkmen" denilmeye başlamıştır.Irak Türkmenleri, Irak'ın kuzeyinden itibaren Telafer, Musul, Erbil, Altunköprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Kifri, Kara Tepe, Hanekin, Mendeli ve Bağdat'ın güney doğusunda bulunan Bedre'ye kadar uzanan bir şerit üzerinde yerleşmektedir.
Irak’ta Türk/Türkmen nüfusu 2.000.000 ila 3.000.000 civarında belirtilmiştir. 600.000 civarı bir nüfus rakamından söz eden kaynaklar da vardır.
1958 yılında Bağdat'ta yayınlanan "The Iraqi Revolution 14th July Celebrations Committee" adlı kaynakta ve 1987'de Londra'da Inquiry Dergisi'nde
yayınlanan "The Forgotteen Minority: The Turkomans of Iraq" adlı
makalede 1957 yılında yapılan sayımda Irak' ta 567.000 Türkmen'in
yaşadığı belirtilmiştir. Bu kaynaklara göre Irak'ın % 8,94'i
Türkmen’dir. Daha sonra Irak'ta yayınlanan resmi kaynaklar ise
Türkmenleri % 2 olarak göstermiştir.
Ancak Irak Türkmen Cephesi adlı bir örgüt, resmi internet sitesindeki ifadesine göre Irak'ta en az 2 milyon Türkmen'in yaşadığını iddia etmektedir.Irak'ta yaşayan Türkler 1920'den itibaren kendilerine karşı uygulanan Kuzey Irak'taki asimilasyon politikalar ve Sünni - Şii mezhep anlaşmazlığı sebeplerinden dolayı siyasi olarak birlik gösterememektedirler.Dil olarak Türkmenlerin yoğun olarak yaşadıkları yerlerde Türkçe resmî dildir. Irak Türkçesi konuşma dili olarak Güney Azerice ve Urfa ağzından oluşmaktadır. resmî yazı ve eğitim dili olarak ise Türkçe kullanmaktadırlar. Türkçe, Kerkük, Telafer gibi kentlerde resmî dildir...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder